PM2.5 สาเหตุเกิดมะเร็งปอดแบบไม่รู้ตัว

1.การนำสารก่อมะเร็งเข้าสู่ปอดและกระแสเลือด

• อนุภาคจิ๋วและสารพิษ: PM2.5 มีขนาดเล็กมากจนสามารถซึมลึกถึงถุงลมปอด และบางส่วนสามารถเล็ดรอดเข้าสู่กระแสเลือดได้โดยตรง
• พาหะสารพิษ: อนุภาคเหล่านี้มักมีสารเคมีอันตรายเกาะอยู่ เช่น โลหะหนัก (แคดเมียม, ตะกั่ว), สารอินทรีย์ระเหยง่าย (VOCs), และ สารไฮโดรคาร์บอนห่วงอะโรมาติก (PAHs) สารเหล่านี้ล้วนเป็นสารพิษที่สามารถทำลายเซลล์และ DNA ได้โดยตรง

2.กลไกการอักเสบเรื้อรัง (Chronic Inflammation) (กลไกหลัก)

นี่คือกลไกสำคัญที่ต่างจากการสูบบุหรี่:

• เซลล์กลายพันธุ์ที่หลับใหล (Dormant Mutations): นักวิทยาศาสตร์พบว่า มนุษย์ทุกคนมีเซลล์ปอดบางส่วนที่มีการกลายพันธุ์ของยีนบางตัว (เช่น EGFR หรือ KRAS) ซึ่งเป็นยีนที่เกี่ยวข้องกับมะเร็งปอดอยู่แล้วตามธรรมชาติ โดยเฉพาะเมื่ออายุมากขึ้น แต่เซลล์เหล่านี้มักจะ “ไม่ทำงาน” หรือ “หลับใหล”
• PM2.5 เป็นตัวกระตุ้น: เมื่อปอดสัมผัสกับ PM2.5 อย่างต่อเนื่อง ร่างกายจะตอบสนองด้วยการอักเสบเรื้อรังเพื่อต่อต้านฝุ่น
• การปล่อยสัญญาณอันตราย: การอักเสบนี้จะกระตุ้นให้ร่างกายปล่อยโมเลกุลที่ก่อให้เกิดการอักเสบออกมาจำนวนมาก (เช่น IL-1$\beta$)
• ปลุกเซลล์มะเร็ง: โมเลกุลเหล่านี้จะทำหน้าที่เป็น “ตัวปลุก” ให้เซลล์ปอดที่มีการกลายพันธุ์ของยีน EGFR ที่หลับใหลอยู่ เริ่มตื่นขึ้น และ แบ่งตัวอย่างควบคุมไม่ได้ จนนำไปสู่การก่อตัวของเนื้องอกหรือมะเร็งในที่สุด

กล่าวโดยสรุปคือ PM2.5 ไม่ได้ทำให้เกิดการกลายพันธุ์ใหม่ แต่เป็นการ กระตุ้นให้เซลล์ที่มีโอกาสเป็นมะเร็งอยู่แล้วเริ่มก่อตัว

3.การเพิ่มภาวะอนุมูลอิสระ (Oxidative Stress)

• PM2.5 กระตุ้นให้เกิดการสร้าง อนุมูลอิสระ (Free Radicals) ในปอดสูงขึ้น ซึ่งเป็นโมเลกุลที่ทำลายโครงสร้างของเซลล์, DNA, และโปรตีน
• ความเสียหายของ DNA ที่เกิดขึ้นซ้ำ ๆ จากอนุมูลอิสระและสารพิษ นำไปสู่สภาวะที่เอื้อต่อการเกิดมะเร็ง และอาจส่งผลให้เซลล์กลายพันธุ์ได้ง่ายขึ้น